9 marca Ukraińcy odparli ponad 100 ataków. Szczególnie intensywne działania prowadzono w obwodzie donieckim, gdzie Rosjanie nieustannie szturmowali Bachmut oraz miejscowości sąsiednie. Jednocześnie doszło do jednego z największych od tygodni zmasowanych ataków rakietowych: Rosja wystrzeliła łącznie 81 pocisków, w tym co najmniej sześć hipersonicznych Kindżałów. Celem było ukraińskie zaplecze energetyczne i infrastruktura cywilna. Ataki objęły m.in. Kijów, Lwów, Charków, Dniepr i Odessę, zabijając co najmniej 10 osób.

Elektrownia jądrowa w Zaporożu została odcięta od zasilania i działała awaryjnie, co zwiększyło ryzyko katastrofy. W wyniku ataku całkowicie wstrzymano dostawy prądu w wielu miastach. Mimo intensyfikacji ofensywy, według ISW Rosji nie udało się domknąć pierścienia wokół Bachmutu, a Grupa Wagnera miała być częściowo zastępowana przez regularne oddziały rosyjskie. Wzrosło międzynarodowe wsparcie dla Ukrainy. Polska przekazała 10 czołgów Leopard 2A4 i zapowiedziała dostarczenie myśliwców MiG-29, do czego przyłączyła się Słowacja. Litewski wywiad ostrzegał, że Rosja może kontynuować wojnę przez kolejne dwa lata, obchodząc sankcje poprzez pośredników.

10 marca ukraińskie siły odparły ponad 100 rosyjskich ataków, głównie w rejonie Bachmutu, Marjinki, Awdijiwki i Łymanu. Ostrzały dotknęły m.in. obwód doniecki i chersoński. Rosjanie kontynuowali represje wobec ludności cywilnej: we Włodzimierzówce ograniczono poruszanie się osób bez meldunku, a na drogach ustawiono blokady. W Bachmucie Rosjanie kontrolowali większość wschodniej części miasta, z linią frontu przebiegającą przez rzekę Bachmutka. Ukraińskie siły zburzyły mosty, by spowolnić natarcie. ISW poinformowało o możliwych przygotowaniach do destabilizacji Mołdawii przez Rosję. Według OSW, centrum ukraińskiej obrony przesuwało się ku Czasiwemu Jarowi. Intensywność rosyjskich ataków wzrosła również na południe od Marjinki i Awdijiwki.

11 marca ukraińskie władze podały, że od początku inwazji Rosja zbombardowała kraj ponad 40,5 tys. razy, niszcząc ponad 152 tys. budynków mieszkalnych. Finlandia zasygnalizowała możliwość przekazania Ukrainie samolotów F/A-18 Hornet U, co jednak nie zostało oficjalnie potwierdzone przez prezydenta Niinistö.

13 marca walki o Bachmut przeniosły się do centrum miasta. Ponadto Rosjanie kontynuowali represje wobec języka ukraińskiego na okupowanych terytoriach, zwłaszcza w szkołach. 

14 marca Prezydent Zełenski, po naradzie z dowództwem, ogłosił decyzję o dalszym utrzymywaniu Bachmutu. Brytyjski wywiad poinformował o wprowadzaniu ograniczeń w podróżach zagranicznych dla rosyjskich urzędników. Wydarzeniem międzynarodowym było zestrzelenie amerykańskiego drona MQ-9 Reaper przez rosyjski Su-27 nad Morzem Czarnym. Pentagon uznał to za prowokację, ale wykluczono eskalację konfliktu.

15 marca sytuacja w Bachmucie nadal była trudna, ale Ukraińcy utrzymywali zaopatrzenie dzięki kontrolowaniu dróg dojazdowych. Doszło do przegrupowania i wzmocnienia obrony przez siły specjalne. Sekretarz obrony USA ogłosił, że dziewięć krajów przekaże Ukrainie ponad 150 czołgów Leopard 2, a Ukroboronprom uruchomił produkcję amunicji do sprzętu sowieckiego. 

16 marca w rejonie Bachmutu odnotowano 24 starcia. Miasto było celem 256 ostrzałów, a według danych brytyjskich od maja 2022 roku w jego okolicach zginęło lub zostało rannych 20–30 tys. rosyjskich żołnierzy. Brytyjskie MON potwierdziło, że Rosjanie uzyskali przyczółki po zachodniej stronie rzeki Bachmutka, co sugerowało stopniowy postęp. Trwały działania represyjne. W Melitopolu kontynuowano paszportyzację i zakazywano płatności obywatelom nieposiadającym rosyjskiego numeru podatnika. Polska zadeklarowała przekazanie Ukrainie pierwsze cztery myśliwce MiG-29. 

17 marca Rosjanie skoncentrowali natarcia na wschodnich i południowych obrzeżach Bachmutu, jednak ukraińska obrona wciąż trzymała się w rejonach mostu na Bachmutce oraz w kompleksach przemysłowych. Rosjanie kontynuowali represje wobec ludności cywilnej w obwodzie chersońskim. W Nowej Kachowce nakazali ewakuację ludności z sąsiednich wsi, co wiązano z przygotowaniami do nowych pozycji ogniowych. OSW wskazywał, że mimo ogromnych strat, Rosjanie wciąż próbują osiągnąć symboliczny sukces poprzez zdobycie pełnej kontroli nad Bachmutem. Jednocześnie kontynuowano przymusową paszportyzację w rejonach okupowanych. Władze rosyjskie ogłosiły, że do końca roku każda osoba mieszkająca na okupowanym terytorium musi posiadać rosyjski paszport, pod groźbą utraty majątku i świadczeń.

Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakazy aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina i komisarz ds. praw dziecka w Rosji, Mariji Lwowej-Biełowej. Sąd karny zarzucał obu osobom odpowiedzialność za bezprawną deportację ukraińskich dzieci do Rosji i popełnienie w związku z tym zbrodni wojennych. Rzecznik Dmitrij Pieskow stwierdził, że Rosja nie uznaje jurysdykcji MTK.

Fot. poglądowe/SI