Straty ekonomiczne w wyniku zbrodni rosyjskich

Rosyjska agresja zbrojna, która trwa już od dziewięciu lat, spowodowała rozległe szkody w ukraińskiej krytycznej infrastrukturze, sektorze energii elektrycznej, przemyśle i całej gospodarce kraju. Największe szkody powstały po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji zbrojnej rozpoczętej w dniu 24 lutego 2022 roku. Według wstępnych szacunków Ministerstwa Gospodarki Ukrainy, spadek produktu krajowego brutto w 2022 r. wyniósł 30,4%, choć już w 2023 roku wzrósł o 5,3%. Podobne szacunki przedstawia Bank Światowy, który szacuje, że PKB Ukrainy spadł o 29,2% w 2022 r.

Jednak rzeczywiste straty ekonomiczne spowodowane rosyjską agresją zbrojną oraz zbrodniami rosyjskiej armii są znacznie wyższe, ponieważ Ukraina traci swoich obywateli, zarówno żołnierzy, jak i cywili, którzy stają się ofiarami każdorazowych ataków rakietowych lub masowo wyjeżdżają za granicę. Ostrzały Rosji infrastruktury cywilnej to nie tylko ostrzał budynków i osiedli mieszkalnych, to także zamierzone i świadome ataki na krytyczną infrastrukturę, czyli obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, które zapewniają usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i społeczeństwa oraz umożliwiają prawidłowe funkcjowanie administracji i instytucji. Ponadto Rosja świadomie atakuje również instytucje i placówki kulturalne, medyczne, administracyjne, edukacyjne i naukowe. Do tego należy dodać szkody wyrządzone na środowisku Ukrainy oraz koszty rozminowania i likwidacji niewybuchów, które według Departamentu Kontroli Środowiska i Metodologii Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych szacuje się już na 10 miliardów UAH.

Niezwykle ważne jest dokładne obliczenie wszystkich strat ekonomicznych spowodowanych przez Rosję, ponieważ dane te mogą być wykorzystane jako dowód w postępowaniach międzynarodowych w celu zasądzenia odszkodowania od wyrządzonych szkód. Należy zauważyć, że Rosja nie tylko stara się uzyskać przewagę militarną poprzez te zniszczenia, ale także zniszczyć naród ukraiński. Świadczy o tym ukierunkowany ostrzał infrastruktury krytycznej. W pierwszych tygodniach pełnoskalowej inwazji większość ataków była skierowana na cele wojskowe, niemniej, gdy oczywistym stało się, że nie udało się osiągnąć pełnego sukcesu militarnego z powodu oporu sił obronnych i ludności cywilnej, Rosja wybrała taktykę "terroru rakietowego", uruchamiając ataki rakietowe na cele i obiekty cywilne, zatem zabronione przez międzynarodowe prawo humanitarne, co charakteryzuje te ataki co najmniej jak zbrodnie wojenne. W ten sposób pociski były celowo wystrzeliwane w budynki mieszkalne, centra handlowe, stacje kolejowe, porty morskie, itd. Kierownictwo Prokuratury Generalnej Ukrainy uważa, że głównym celem tych ataków na ludność cywilną i obiekty cywilne było zastraszenie, stworzenie warunków do ciągłego napięcia w społeczeństwie i wywarcie presji na ukraińskich przywódców politycznych, aby dokonali terytorialnych i politycznych ustępstw korzystnych dla Federacji Rosyjskiej. Jednocześnie długoterminowym celem Federacji Rosyjskiej jest częściowe wyniszczenie narodu ukraińskiego poprzez stworzenie warunków życia obliczonych na fizyczne wyniszczenie. Od początku jesieni 2022 roku głównymi celami ataków rakietowych są obiekty energetyczne: elektrownie cieplne i wodne, podstacje i linie energetyczne. Takie działania na początku i w trakcie sezonu grzewczego miały na celu zniszczenie ukraińskiej gospodarki i stworzenie niekorzystnych warunków życia dla ludności cywilnej. Według Kijowskiej Szkoły Ekonomii bezpośrednie szkody w infrastrukturze Ukrainy (przy użyciu metody kosztów odtworzenia) na marzec 2023 r. wyniosły 144 mld USD. Jednak rzeczywista wartość strat jest znacznie wyższa, ponieważ metoda kosztów odtworzenia stosowana przez ekspertów Kijowskiej Szkoły Ekonomii szacuje jedynie minimalną wartość aktywów, które mogą zastąpić zniszczone, i nie szacuje strat ekonomicznych wynikających z utraconych możliwości, takich jak utrata miejsc pracy, cięcia i zamykanie działalności gospodarczej oraz odpływ siły roboczej i ludności aktywnej zawodowo za granicę. Zgodnie z oświadczeniem Prezesa Banku Światowego Davidem Malapas koszt odbudowy zniszczonej infrastruktury na Ukrainie w wyniku rosyjskiej agresji zbrojnej stanem na koniec 2023 r. wynosi ok. 350 mld USD.

Czytaj więcej